Kent içi toplu ulaşımda otobüs mü, tramvay mı?

ABD'de 1920'li yıllarda kent içi ulaşım şirketinin işletmeciliğini aralarında General Motors'un da yer aldığı şirketler tarafından alınması sonrasında tramvay hatları sökülmüş ve kent içi toplu ulaşım sistemleri zayıflamıştı. 


Los Angeles'da hurdaya çıkan tramvaylar, 1956


Gerek 1920'li yıllarda ortaya çıkan ekonomik krizde ABD'de toplu ulaşım şirketlerinin de iflas etmesi, gerekse de General Motors'un temsilciliğini yaptığı bireysel tercihlere dayalı yaşam tarzının belirleyici olması kent içi ulaşım sistemlerinin şekillenmesinde etkili oldu.  Sökülen tramvay hatlarının yerini otobüsün alması sonraki dönemde ABD'de kent içi ulaşımda bireysel otomobilin ağırlığının artmasını kolaylaştıracaktı. İkinci Dünya Savaşı sonrasında Amerikan tarzı yaşam biçiminin dünya genelinde yaygınlaşmaya başlaması otomobile dayalı kent içi ulaşımın ön plana çıkmasıyla sonuçlanacaktı.


Raylı sistem ya da metrobüs gibi toplu ulaşıma tahsis edilmiş yolların  varlığı büyük kentlerde trafik sorunun tek çözüm yolunu oluşturmaktadır


Tramvay gibi hafif raylı sistemler ya da benzeri işlev üstlenen metrobüs gibi ulaşım seçenekleri toplu ulaşım araçlara özel tahsis edilmiş güzergahlar aracılığı ile kent içi akıcı toplu ulaşım seçeneği oluşturabiliyorlar. Bu tarz toplu ulaşım için ayrılmış hatlar aracılığı ile aynı zamanda bireysel araçların geçeceği yolların daralması ve kentlilerin ulaşım için toplu ulaşıma yönlendirilmesine de söz konusu oluyor. Toplu ulaşım araçlarının kendine tahsisli yollar aracılığı ile kent içinde yaygınlaşmasının sağlanamadığı durumlarda ise bireysel otomobilin kent içi ulaşımda tercih edilebilir seçeneklerden biri duruma geldiği ve trafik yoğunluğunun ortaya çıkmasının önlenemediği görülüyor. Bu yönüyle  büyük şehirlerde otomobillerle aynı yolu kullanan otobüsle ulaşımın kent içi temel toplu ulaşım aracı olması toplu ulaşım seçeneğini avantajlı olmaktan çıkararak bireysel ulaşımın bir tür eklentisi olarak görülmesine yol açıyor. Kent nüfusunun yoğunlaştığı alanların tamamına yayılan raylı sistem ya da metrobüs gibi toplu ulaşıma tahsis edilmiş yolların varlığı büyük kentlerde trafik sorunun tek çözüm yolunu oluşturmaktadır.